Haal het maximale uit de AWBZ Clausule met dit testament (2023)

Heb jij na 30 jaar keihard werken eindelijk je huis afbetaald? Dan wil je toch niet dat de overheid in de laatste jaren van je leven alles weer van je afpakt? Tegenwoordig moet je als langstlevende het huis “opeten” wanneer je in het verpleeghuis zit. Gelukkig kun je daar wat aan doen door een AWBZ clausule op te nemen in je testament. Daarmee kun je duizenden euro’s zorgkosten besparen!

Maar alleen een stukje tekst in je testament is niet voldoende om helemaal onder de eigen bijdrage uit te komen. Je hebt als gezin een compleet plan van aanpak nodig om er het maximale uit te halen. Bekijk daarom eerst het stappenplan in de gratis video hieronder voordat je verder leest.

Vond je deze video nuttig? Abonneer je dan op mijn YouTube kanaal, het is gratis!

Kees heeft het niet zo goed geregeld

Laten we beginnen door de AWBZ clausule uit te leggen met een simpel voorbeeld.

Kees is 68 jaar. Hij is gehuwd en heeft twee kinderen. Kees heeft 45 jaar in de bouw gewerkt, waarvan een groot deel als zzp’er. Hij krijgt AOW en een klein pensioen. Omdat hij een lage hypotheek heeft, is dat net genoeg om van rond te komen. Kees heeft geen testament en ook geen levenstestament.

Als Kees overlijdt, gaat op grond van de wet de hele erfenis naar zijn vrouw. Een paar jaar later verhuist zij naar het verpleeghuis. De kinderen krijgen de erfenis op dat moment nog niet. De overwaarde van het huis blijft dus bij de vrouw van Kees. Dit is voor haar Box 3 vermogen. Zij betaalt daardoor een veel hogere eigen bijdrage. Dit is dus wat ze bedoelen met het moeten “opeten” van je huis.

Piet heeft het beter voor elkaar

Piet heeft precies dezelfde situatie als Kees. Hij is ook getrouwd, heeft twee kinderen en een koophuis met een lage hypotheek. Het enige verschil met Kees is dat Piet wel een testament heeft met een AWBZ clausule. Ook hebben Piet en zijn vrouw een levenstestament getekend bij de notaris. Dit is een volmacht die je uit voorzorg aan de kinderen geeft.

Overlijdt Piet en gaat zijn vrouw een paar jaar later naar het verpleeghuis? Dan kunnen de kinderen het huis verkopen. En daarna mogen ze de overwaarde aan zichzelf geven. Daarmee kunnen de kinderen bijvoorbeeld hun eigen hypotheek aflossen. De overwaarde wordt hierdoor geen Box 3 vermogen. En daardoor hoeft de vrouw van Piet het huis niet “op te eten”. Piet heeft zijn zaakjes dus slim geregeld!

Wat is een AWBZ clausule?

Heb je geen testament of een standaard testament? Dan gaat de hele erfenis eerst naar de langstlevende. In ruil daarvoor erven de kinderen een vordering. Ik noem dat ook wel een “tegoedbon”. Deze vordering mogen de kinderen pas opeisen als de laatste van beide ouders overlijdt. Dit betekent dat de kinderen nog niks krijgen op het moment dat de langstlevende naar het verpleeghuis gaat. Dit heeft tot gevolg dat je daarvoor een hogere eigen bijdrage betaalt.

De AWBZ clausule is een stukje tekst dat je als echtpaar kunt opnemen in je testament. Hierdoor mogen de kinderen de vordering opeisen bij opname in het verpleeghuis. Dit betekent dat het vermogen omlaag gaat en de eigen bijdrage dus ook.

Wat betekent AWBZ?

AWBZ staat voor “Algemene wet bijzondere ziektekosten”. Deze wet is vervangen door de WLZ, de “Wet langdurige zorg”. Een AWBZ clausule is hetzelfde als een WLZ clausule. In de jaren ’90 was er de “Wet op de bejaardenoorden”. Toen moest je ook een bijdrage betalen op basis van het vermogen. In 2013 is dat opnieuw ingevoerd.

Ook in de jaren ’90 kon je al een testament maken om de bijdrage te verlagen. Ben je in die tijd bij de notaris geweest? Dan hoef je meestal geen nieuw testament te maken omdat de clausule er al in staat. In dat geval hoef je alleen nog maar een levenstestament te maken. Ook dit kon al in de jaren ’90 maar dat was toen nog niet gebruikelijk.

Tip 1: Maak de schuld opeisbaar bij opname in het verpleeghuis

Elke notaris heeft zijn eigen modellen. Er is dus niet landelijk afgesproken welke tekst het beste is. Het kan zijn dat jouw notaris opschrijft dat je kind recht heeft op zijn deel als daardoor je eigen bijdrage voor zorg omlaag gaat. Dan heb je dus niks gezegd over het verpleeghuis. Het kan daarbij ook gaan om een eigen bijdrage voor thuiszorg. Dan staat er dus eigenlijk dat je het huis moet verkopen om de kinderen uit te betalen. Dat lijkt me toch niet de bedoeling als je nog thuis woont?

Maar ook als je wel in het verpleeghuis zit, pakt dezelfde tekst verkeerd uit. Want stel dat je eigen bijdrage niet omlaag gaat door de kinderen uit te betalen. Dan is er op grond van je testament dus nog niks opeisbaar. Maar misschien wil jij op dat moment wel graag van je geld af. Bijvoorbeeld omdat je geen rente krijgt van de bank. Of omdat je toch niks met je geld gaat doen en het liever belastingvrij aan de kinderen wilt geven. Maar dat laatste kan dus niet omdat de tekst van je testament niet klopt.

Daarom pleit ik ervoor om in je testament te zetten dat de kinderen hun deel krijgen zodra de langstlevende in het verpleeghuis zit. Koppel het dus niet aan de eigen bijdrage maar aan de verhuizing. Zo staat het ook in het voorbeeld testament hieronder.

Tip 2: Maak de schuld aan de kinderen zo groot mogelijk

Wanneer je naar het verpleeghuis gaat, wil je zoveel mogelijk geld aan de kinderen geven. Meer geld naar de kinderen betekent minder geld naar de Staat. Dit kun je doen door de “tegoedbon” van de kinderen groter te maken. Daarvoor staan twee clausules in het voorbeeld testament:

1. De eerste clausule is dat je de erfdelen van de kinderen groter maakt. Hierdoor krijgen ze een grotere vordering op de langstlevende. Die heeft daar geen last van want hij of zij erft nog steeds het hele vermogen.
2. De tweede clausule is dat de schuld aan de kinderen elk jaar groeit met 6% rente. Je betaalt dit niet uit maar telt het bij de schuld op. Ook hier heeft de langstlevende dus geen last van.

Wil je hier meer over weten? Bekijk dan de video hierboven want daarin leg ik precies uit hoe dit werkt.

Tip 3: Maak ook een Levenstestament

Je kunt pas naar het verpleeghuis wanneer je behoefte hebt aan “permanent toezicht” of de hele dag in de “nabijheid van zorg” moet zijn. Dat is geen situatie waarin je als langstlevende nog zelf de verkoop van de woning kunt regelen.

Daarom heeft een AWBZ clausule of WLZ clausule in je testament geen zin zonder een volmacht aan de kinderen. Het is niet mogelijk om een volmacht op te nemen in je testament. En zelf iets op papier zetten heeft ook geen zin. Want met een zelf gemaakte volmacht kun je niet het huis verkopen. Het beste is om een notariële volmacht aan de kinderen te geven. We noemen dat ook wel een levenstestament.

Opvullegaat en AWBZ clausule

Een opvullegaat en AWBZ clausule gaan niet goed samen. Het doel van een opvullegaat is het uitstellen van de erfbelasting. Dit doe je door de schuld van de langstlevende aan de kinderen te verlagen. Maar bij een AWBZ clausule wil je juist een grote schuld aan de kinderen. Want dat betekent dat je meer geld kunt uitkeren als je in het verpleeghuis zit.

Je hebt dus de keuze tussen het besparen van erfbelasting of het besparen van zorgkosten. De meeste stellen kiezen voor het laatste. Want de eigen bijdrage betaal je elke maand en de erfbelasting betaal maar één keer. Als je beide clausules in het testament opneemt dan verzwakt het opvullaat de werking van de AWBZ clausule.

Tweetrapstestament en het verpleeghuis

Ook een tweetrapstestament gaat niet goed samen met een AWBZ clausule of WLZ clausule. Met een tweetrap stel je de erfbelasting uit doordat de kinderen pas erfgenaam zijn nadat de laatste van beide ouders overlijdt. Je kind erft bij het eerste overlijden dus geen vordering. Daardoor valt er met een tweetrapstestament ook niks uit te keren als je naar het verpleeghuis gaat.

Er zijn notarissen die wel een soort AWBZ clausule in een tweetrapstestament opnemen. Dit betekent dat de kinderen erfgenaam zijn zodra de langstlevende een eigen bijdrage betaalt voor zorg. Maar een notaris kan niet bij het CAK navragen of dat het geval is geweest. Dit betekent dat je niet meer vast kunt stellen wie eigenaar is van het huis. En dat is heel vervelend op het moment dat je de woning wilt verkopen. Want dan blijkt dat je daarvoor altijd een handtekening nodig hebt van de kinderen. En dat kan lastig zijn als je geen contact hebt met een kind. Of wanneer je kind schulden heeft of in scheiding ligt.

Meer erfbelasting door de AWBZ clausule?

Bij de tweede tip heb je gelezen dat de kinderen in mijn voorbeeld testament een extra grote vordering krijgen. Het kan zijn dat je hierdoor bij het eerste overlijden meer erfbelasting betaalt. Maar in de praktijk valt dit vaak mee. De belasting is hooguit 10% van de waarde van je gemeenschap van goederen. De meeste stellen betalen veel minder. Vraag de notaris om een berekening voordat je het testament ondertekent.

Voorbeeld testament met AWBZ clausule

Ben je tot de conclusie gekomen dat een AWBZ clausule geschikt is voor jou? Lees het voorbeeld testament hieronder dan eens door. Ik heb mijn best gedaan om het kort en simpel te houden. Alles wat je nodig hebt zit er in. Ben je het eens met de inhoud? Dan heb je alleen nog maar een notaris nodig. Op deze kaart kun je een notaris bij jou in de buurt zoeken. Of kijk op deze website als je eerst een paar offertes wilt ontvangen voordat je een notaris kiest. Denk er aan om te vermelden dat je ook een levenstestament wilt. Want anders krijg je alleen een offerte voor een testament en dat is dus niet voldoende. Wanneer je alles in één keer regelt, krijg je meestal een mooie korting.

Bekijk ook het uitgebreide model op AkteMaken.nl

Meer lezen?

• De meest gestelde vragen over het levenstestament.
• Mijn Top 10 Tips voor je levenstestament.
• In deze tabel kun je opzoeken of een tweetrap bij je past.
• In deze tabel kun je opzoeken of je rijk genoeg bent voor een opvullegaat.
• Tips voor wie zijn testament online wil regelen.
• Dit staat er in een standaard testament voor een echtpaar.
• Het opnemen van een rente in je testament heeft nog meer voordelen.
• Dit zijn de 6 opties voor het uitsluiten van de koude kant. Welke kies jij?
• Betekent de nieuwe Box 3 heffing het einde voor de papieren schenking?

Veelgestelde vragen: